Glinianka Cietrzewia

Stawy Cietrzewia lub Glinianki Cietrzewia – dwa zbiorniki wodne: Glinianka Cietrzewia i Glinianka Krańcowa, położone w Warszawie, w dzielnicy Włochy, o łącznej powierzchni ponad 4 ha. Zbiorniki wodne położone są na lewym brzegu Wisły, w warszawskiej dzielnicy Włochy, w rejonie osiedla Stare Włochy. Znajdują się w pobliżu ulic: Cietrzewia, Zbocze, Krańcowej, Zosi, Pana Tadeusza, Wylot, Dukatowej, Karatowej, Płomyka i Tomnickiej. Większy z nich – Glinianka Cietrzewia – leży na północ od mniejszego, czyli Glinianki Krańcowej. Zbiorniki te wchodzą w skład Parku ze Stawami Cietrzewia, który zajmuje powierzchnię 8,16 ha.

Zgodnie z zapisami zawartymi w Programie Ochrony Środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2009-2012 (z uwzględnieniem perspektywy do 2016 roku), akweny te znajdują się na wysoczyźnie i są zasilane przez wody podziemne. Są to zbiorniki bezodpływowe.

Średnia głębokość stawów wynosi 4,1 m, natomiast łączna powierzchnia ich lustra wody to 4,16 ha. Zbiornik był oczyszczany przez GEPN – Grupa Eksplorująca Podwarszawskie Nurkowiska.

Powstanie stawów

Stawy Cietrzewia to glinianki, które powstały w wyniku zalania wodą wyrobisk po wydobyciu iłów. Historia eksploatacji surowca w tej okolicy sięga 1842 roku, kiedy to na terenie Włoch powstała pierwsza cegielnia. Od tego momentu rozwijał się tam przemysł ceramiczny, a jego głównym inicjatorem był Andrzej Koelichen (1791–1861), właściciel miejscowego majątku. Wydobycie surowca odbywało się w różnych miejscach, a po jego wyczerpaniu przenoszono eksploatację w inne rejony. Na podobnej zasadzie powstały także inne pobliskie zbiorniki wodne, takie jak Staw Koziorożca czy Glinianki Załuskie.
Obecny kształt stawy uzyskały po połączeniu kilku mniejszych akwenów. Wcześniej miały one swoje odrębne nazwy: główna część Glinianki Cietrzewia była znana jako „Ocean”, jej północny fragment określano mianem „Szkolny” (lub „Szkolniak”), ponieważ sąsiadował ze Szkołą Podstawową nr 94 im. I Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, natomiast część obecnej Glinianki Krańcowej dawniej nosiła nazwę „Karpiówka”. Jeden z dawnych stawów nazywano również „Balijka”.

Prace modernizacyjne

W 1994 roku przeprowadzono prace porządkowe, obejmujące wyrównanie linii brzegowych i połączenie stawów w jeden większy kompleks wodny. W 1996 roku nad Glinianką Cietrzewia zbudowano kładkę w miejscu jej przewężenia. Największa modernizacja terenu miała miejsce w 2011 roku. Dzięki funduszom z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej miasta stołecznego Warszawy, na ten cel przeznaczono 6 milionów złotych. W ramach prac wzmocniono brzegi stawów, wybudowano pomosty dla wędkarzy, zmodernizowano park, nasadzono nowe rośliny – w tym gatunki wodne – oraz zainstalowano trzy fontanny pełniące funkcję aeratorów.

Przyroda

W 2004 roku przeprowadzono badania fauny i flory występującej na terenie stawów oraz w ich bezpośrednim otoczeniu. Wśród ptaków zaobserwowano takie gatunki jak: łyska zwyczajna, czernica, kaczka krzyżówka, mewa pospolita i mewa śmieszka. Ponadto występują tu również łabędź niemy, kawka, mazurek, sikorka bogatka, sikorka modraszka, szpak zwyczajny, trzciniak zwyczajny, trzcinniczek zwyczajny oraz wróbel zwyczajny.

Spośród płazów na tym terenie odnotowano obecność ropuchy szarej, żaby trawnej oraz żaby wodnej.

Zbiorniki są także siedliskiem dla roślinności wodnej. Można tu znaleźć trzcinę pospolitą, oczeret jeziorny, pałkę szerokolistną, rogatek oraz moczarkę kanadyjską.